ขณะที่ภัยสงครามกระต่อความมั่นคงและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศระหว่างยุโรปกับรัสเซีย ประเทศเยอรมนีออกมาตราและสร้างเงื่อนไขต่าง ๆ ทั้งนโยบายเชิงป้องกันและป้องปราม
เมื่อวันที่ 15 มกราคม 2568 ผมอ่านโพสทาง X ทางการของสำนักงานปกป้องรัฐธรรมนูญแห่งเยอรมนี (Bundesamt für Verfassungsschutz - BfV) ซึ่งเป็นสำนักข่าวกรองภายในประเทศของเยอรมนี ร่วมกับสำนักงานคุ้มครองรัฐธรรมนูญ (LfV) ในระดับรัฐ หน่วยงานของรัฐบาลกลางได้รับมอบหมายให้รวบรวมข่าวกรองเกี่ยวกับความพยายามในการต่อต้านระเบียบพื้นฐานประชาธิปไตยแบบเสรีนิยม การดำรงอยู่และความมั่นคงของสหพันธ์หรือรัฐใดรัฐหนึ่ง และการอยู่ร่วมกันอย่างสันติของประชาชน ด้วยการต่อต้านข่าวกรอง และด้วยการป้องกันความมั่นคงและการต่อต้านการก่อวินาศกรรม BfV จะรายงานข่าวกรองต่อกระทรวงมหาดไทยของรัฐบาลกลาง และภารกิจและอำนาจถูกควบคุมในรัฐธรรมนูญของรัฐบาลกลาง พระราชบัญญัติคุ้มครอง (พระราชบัญญัติคุ้มครองรัฐธรรมนูญของรัฐบาลกลาง - BVerfSchG)
ข่าวที่โพสสุดท้ายก่อนรัฐบาลเยอรมันจะออกนโยบายให้หน่วยงานของรัฐหยุดการเผยแพร่ข่าวสารทางสื่อสังคมออนไลน์ X เป็นโพสข่าวสารสั้น ๆ พร้อมภาพผัง Toolbox Russland แสดงถึงกลยุทธ์และวิธีการที่รัสเซียและหน่วยข่าวกรองของรัสเซียใช้เพื่อดำเนินการต่อประเทศประชาธิปไตยต่อชาติตะวันตก ซึ่งรวมถึงประเทศเยอรมนีด้วย แสดงให้เห็นถึงภัยคุกคามที่หลากหลายและซับซ้อน รวมถึงกลไกที่รัสเซียใช้เพื่อแทรกแซงและบ่อนทำลายเสถียรภาพในประเทศเป้าหมาย
ถ้าเราเป็นประชาชนคนเยอรมัน เมื่อเห็นข่าวสารและข้อมูลเช่นนี้ ก็น่าจะต้องตกใจและตระหนักถึงความสำคัญของข้อมูลนี้ เมื่อโพสนี้เผยแพร่ออกไปแล้ว ยังไม่พบข้อมูลเพิ่มเติมอธิบายขยายผลต่อจากหน่วยงานข่าวกรอกของเยอรมัน อาจะเป็นเพราะช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ X ได้ยุติตามนโยบายของรัฐบาล
ผมใช้ข้อมูลตามมีอย่างจำกัดลองวิเคราะห์และคิดตามผัง ไม่ใช่เพื่อให้คนอื่นเข้าใจ แต่เพื่อทำความเข้าใจส่วนตัว ซึ่งอาจวิเคราะห์ได้ถูกหรือผิดนั้นไม่ทราบจริง ๆ
การแบ่งพื้นที่ในผังเป็น "พื้นที่สีเขียว" (รูปเเผนที่ประเทศเยอรมัน) และ "พื้นที่สีแดง" (รูปแผนที่ประเทศรัสเซีย) พร้อมด้วย เส้นประสีเขียว (เยอรมนี) และ เส้นทึบสีแดง (รัสเซีย) เป็นวิธีที่ช่วยให้เข้าใจถึงความแตกต่างระหว่าง "เป้าหมาย" ของการคุกคาม และ "ต้นกำเนิด" ของภัยคุกคามอย่างชัดเจน
เข้าอย่างง่าย ๆ คือ สีเขียว หมายถึง ฝ่ายเยอรมัน ส่วนสีแดงหมายถึง ฝ่ายรัสเซีย
Our updated #BfV_Bund 'Russia Toolbox' provides information on the strategic methods used by Russia and its intelligence services against Germany and other Western democracies. It covers various aspects in order to visualise the multi-layered threat situation. pic.twitter.com/taC8UEwGP8
— Bundesamt für Verfassungsschutz (@BfV_Bund) January 15, 2025
รายละเอียดที่ผมทำความเข้าใจได้ ดังนี้
พื้นที่สีเขียวเป็นเขตประชาธิปไตยและเป้าหมายของการคุกคาม
พื้นที่สีเขียวในผังเป็นตัวแทนของประเทศประชาธิปไตย เช่น เยอรมนีและพันธมิตรตะวันตก ซึ่งตกเป็นเป้าหมายของรัสเซียในมิติที่หลากหลาย เนื่องจากประเทศเหล่านี้มีระบบการปกครองที่เปิดกว้าง โปร่งใส และส่งเสริมสิทธิเสรีภาพของประชาชน ลักษณะสำคัญของพื้นที่สีเขียว ดังนี้
1. ความโปร่งใสและเปิดกว้าง แสดงถึงระบบประชาธิปไตยในประเทศเหล่านี้ให้ความสำคัญกับเสรีภาพสื่อ การคุ้มครองสิทธิมนุษยชน และการบริหารงานที่โปร่งใส อันเป็นจุดเด่นเหล่านี้ทำให้ประเทศประชาธิปไตยเกิด "ความเปราะบาง" ต่อการโจมตีและการแทรกแซงจากภายนอก
2. โครงสร้างพื้นฐานสำคัญ แสดงเป็นพื้นที่สีเขียวเป็นตัวแทนของเป้าหมายที่รัสเซียมุ่งโจมตี เช่น ระบบการเมือง เศรษฐกิจ โครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีและการสื่อสาร การทหาร และสังคมโดยรวม ซึ่งความพยายามในการโจมตีพื้นที่เหล่านี้มุ่งเน้นไปที่การบ่อนทำลายความมั่นคงและเสถียรภาพของเยอรมนีและยุโรป
เมื่อพิจารณาและวิเคราะห์ ผมเข้าใจว่า นี่เป็นการอธิบายวิธีการโจมตีที่รัสเซียใช้ต่อพื้นที่สีเขียว รัสเซียใช้กลยุทธ์ที่หลากหลายเพื่อบ่อนทำลายระบบประชาธิปไตยในพื้นที่เป้าหมายโดยวิธีการ ดังนี้
1. การโจมตีทางไซเบอร์ (Cyberangriffe) รัสเซียดำเนินการโจมตีไซเบอร์ต่อโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ เช่น การแฮกระบบของหน่วยงานรัฐหรือบริษัทเอกชน ด้วยการใช้แรนซัมแวร์ (Ransomware) เพื่อทำลายหรือขโมยข้อมูลจากเป้าหมายสำคัญ เช่น องค์กรธุรกิจ สถาบันการศึกษา หรือหน่วยงานรัฐ
2. การแทรกแซงทางการเมือง (Einflussnahmeoperationen) รัสเซียใช้การโฆษณาชวนเชื่อ (Propaganda) และการสร้างข้อมูลเท็จ (Desinformation) เพื่อเปลี่ยนแปลงความคิดเห็นของประชาชนในประเทศเป้าหมาย ด้วยการสนับสนุนพรรคการเมืองหรือกลุ่มที่ตรงกับผลประโยชน์ของรัสเซีย เพื่อแทรกแซงการตัดสินใจทางการเมือง
3. การจารกรรม (Spionage) ใช้การส่งตัวแทนข่าวกรองเข้าไปสอดแนมข้อมูลสำคัญ เช่น ข้อมูลด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ หรือเทคโนโลยี ด้วยการแฮกข้อมูลและระบบสื่อสารเพื่อดึงข้อมูลลับออกมาใช้ประโยชน์
4. การก่อวินาศกรรม (Sabotage) ใช้การทำลายโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ระบบพลังงานและการสื่อสาร เพื่อสร้างความวุ่นวายและลดความเชื่อมั่นในรัฐบาล ด้วยการโจมตีที่มีเป้าหมายเพื่อหยุดชะงักการดำเนินการของรัฐหรือภาคเอกชน
5. การดำเนินการแบบไฮบริด (Hybride Maßnahmen) รัสเซียใช้พลังงานและทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ก๊าซธรรมชาติ เป็นเครื่องมือกดดันทางการเมือง และการสร้างวิกฤตผู้อพยพเพื่อเพิ่มความไม่มั่นคงในประเทศเป้าหมาย
ในส่วนพื้นที่สีแดง ผมเข้าใจว่าแสดงข้อมูล เขตควบคุมของรัสเซียและเขตที่อยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลรัสเซีย ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของภัยคุกคามที่ส่งผลกระทบต่อประเทศประชาธิปไตย ลักษณะสำคัญของพื้นที่สีแดง ดังนี้
1. การควบคุมโดยรัฐ (Staatlich kontrollierter Raum) เป็นพื้นที่นี้อยู่ภายใต้การควบคุมอย่างเข้มงวดของรัฐบาลรัสเซีย ทั้งในด้านการเมือง เศรษฐกิจ สื่อ และประชาชน และเป็นระบบปิด (Closed System) ที่รัฐมีอำนาจเหนือทุกด้าน
2. การใช้กลไกรัฐเพื่อสร้างภัยคุกคาม ที่รัฐบาลรัสเซียสนับสนุนกิจกรรมของหน่วยข่าวกรอง กลุ่มแฮกเกอร์ และกลุ่มโปรรัสเซีย เพื่อดำเนินการโจมตีในต่างประเทศ ด้วยการสร้างข้อมูลเท็จหรือโฆษณาชวนเชื่อจากภายในประเทศเพื่อต่อต้านประเทศประชาธิปไตย
คราวนี้ลองวิเคราะห์และพิจารณาเกี่ยวกับกิจกรรมสำคัญในพื้นที่สีแดง พบว่าเป็นกิจกรรมที่คาดว่ารัสเซียจะดำเนินการ ได้แก่
1. การปราบปรามฝ่ายค้าน (Unterdrückung der Opposition) ปฏิบัติการจับกุมหรือกำจัดผู้เห็นต่างที่ถูกมองว่าเป็นภัยต่อรัฐบาล เช่น นักเคลื่อนไหวหรือฝ่ายค้านทางการเมือง เพื่อการสร้างความกลัวและกดดันฝ่ายตรงข้ามให้ยุติกิจกรรมที่ต่อต้านรัฐ
2. การควบคุมเสรีภาพของสื่อ (Einschränkung der Pressefreiheit) ใช้การปิดกั้นหรือเซ็นเซอร์สื่อที่เป็นอิสระ เพื่อให้รัฐบาลควบคุมข้อมูลที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้ และการใช้สื่อของรัฐเป็นเครื่องมือในการเผยแพร่โฆษณาชวนเชื่อ
3. การเฝ้าระวังและควบคุม (Überwachung und Kontrolle) การใช้เทคโนโลยีและซอฟต์แวร์เฝ้าระวังเพื่อควบคุมประชาชน เช่น การติดตามการสื่อสารและพฤติกรรมออนไลน์ ใช้การบังคับประชาชนให้สนับสนุนหน่วยข่าวกรองหรือการปฏิบัติการของรัฐ
4. การสนับสนุนการโจมตีไซเบอร์ (Cyberangriffe) ให้การสนับสนุนกลุ่มแฮกเกอร์และการปฏิบัติการข่าวกรองเพื่อดำเนินการโจมตีไซเบอร์ในประเทศเป้าหมาย
วิเคราะห์ลักษระเส้นประสีเขียวและเส้นทึบสีแดง แสดงการแบ่งแยกและเชื่อมโยงการปฏิบัติการ
1. เส้นประสีเขียว แสดงถึงเขตประชาธิปไตยที่เป็น "เป้าหมาย" ของการคุกคามและบ่งบอกถึงระบบที่เปิดกว้างและต้องการการปกป้องจากภัยคุกคามที่มาจากภายนอก
2. เส้นทึบสีแดง แสดงถึงเขตที่รัฐรัสเซียควบคุมอย่างสมบูรณ์ ซึ่งเป็น "แหล่งกำเนิด" ของภัยคุกคามสื่อถึงการปิดกั้นและควบคุมทุกด้านในพื้นที่นี้
คราวนี้เมื่อวิเคราะห์เป้าหมายและผลกระทบของการคุกคามนั้น รัสเซียใช้กลยุทธ์เหล่านี้เพื่อตอบสนองเป้าหมายสำคัญ ได้แก่
1. การบ่อนทำลายประชาธิปไตย (Destabilisierung der Demokratie) ด้วยการลดความเชื่อมั่นในรัฐบาลและระบบการเมืองในประเทศประชาธิปไตย และที่สำคัญ คือ การสร้างความแตกแยกในสังคมเพื่อบั่นทอนความเป็นเอกภาพ
2. การขยายอิทธิพล (Russischer Einfluss) ใช้นโยบายเพิ่มอิทธิพลของรัสเซียในระดับนานาชาติผ่านการแทรกแซงและการควบคุมทรัพยากร
3. การทำลายโครงสร้างสำคัญ (Zerstörung der Infrastruktur) ใช้การโจมตีระบบพลังงาน การสื่อสาร และโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อสร้างความวุ่นวาย
อย่างไรก็ตาม ทั้งหมดเป็นการวิเคราะห์ภาพรวมที่ผมเข้าใจส่วนตัวอย่างนั้น ยังต้องให้ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านการทหารหรือความมั่นคงวิเคราะห์จะเหมาะสมและแม่นยำกว่า เพราะ Toolbox Russland มีความซับซ้อนที่รัสเซียใช้เป็นยุทธวิธีเพื่อแทรกแซงประเทศตะวันตก อีกประการหนึ่ง ถ้าผังยังไม่ได้กระแสความตื่นตระหนักใด ๆ ภายในประเทศเยอรมนีเลย และไม่เป็นข่าวขยายผลใด ๆ จึงไม่เข้าใจว่าBfV จะเผยแพร่เป็นสาธารณะเพื่อวัตถุประสงค์ใด มันอาจจะช่วยสร้างความตระหนักถึงภัยคุกคามที่เกิดขึ้นภายในเพื่อเตรียมการรับมือและป้องกันภัยคุกคามในทุกมิติได้อย่างเหมาะสมกระมัง
ณัฐพล จารัตน์
เบอร์ลิน
ในวันที่อากาศยังหนาวแต่ไม่มีหิมะตกและมีฝนเล็กหน่อย
