ที่มาของภาพ Burma and the politics of ASEAN slogans,
https://www.dvb.no/analysis/burma-and-the-politics-of-asean-slogans/31953
สิ้นเดือนธันวาคม ๒๕๕๘ ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จะรวมกันเป็นประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) อย่างเป็นทางการ ภายใต้คำขวัญร่วมกันที่ว่า "One Vision, One Identity, One Community" (หนึ่งวิสัยทัศน์ หนึ่งเอกลักษณ์ หนึ่งประชาคม) อันทำให้ความเป็นพรมแดนของชาติกว้างขึ้นเป็นพรมแดนแห่งภูมิภาคเข้ามาแทนที่ ความมีอัตลักษณ์ประจำชาติที่หลากหลายและเกิดจากการผสมผสานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เกิดวัฒนธรรมร่วมกันจนไม่สามารถที่จะกล่าวได้ว่าใครเป็นเจ้าของวัฒนธรรมนั้น ๆ ในอาเซียนได้ เช่น การไหว้ ไม่ใช่เป็นเพียงวัฒนธรรมไทยเท่านั้น ยังมีในวัฒนธรรมลาว กัมพูชา เมียนมาร์ ด้วยเช่นกัน เมื่อเข้าสู่ประชาคมอาเซียนความเป็นตัวตนของแต่ละชาติต้องคงอยู่อย่างแน่นอน แต่ชาวอาเซียนก็ถูกจับจ้องกับความเป็นสากลในโลกเหมือนกัน การเต่งกายด้วยสูทหรือชุดสากลของผู้นำสามารถจะบอกเชิงสัญลักษณ์ให้เห็นความเป็นรู้ที่เป็นสากลของอาเซียนได้เช่นกัน แม้ว่าวัฒนธรรมของอาเซียนไม่ใช่วัฒนธรรมการสวมใส่สูทและผูกเนคไท แต่ชาวอาเซียนไม่สามารถปฏิเสธความเป็นสากลของเรื่องนี้ได้เช่นกัน วันนี้ผู้เขียนจึงขอแนะนำและชวนให้ผู้อ่านได้เห็นว่า สีของเนคไทนั้น สามารถบอกอะไรเชิงสัญลักษณ์ในการแต่งกายสากลของผู้นำอาเซียน ซึ่งต่อไปชาวอาเซียนอย่างเรา ๆ ท่าน ๆ เองคงต้องตระหนักกันมากยิ่งขึ้น สีของเนคไทแต่ละสีบ่งบอกความหมายอย่างไรในเวทีโลกและความเป็นสากลเมื่อผูกเนคไท มีอยู่ด้วยกัน ๔ สี ดังนี้
เนคไทสีแดง (red tie) หมายถึง พละกำลังและความเป็นมหาอำนาจที่เหนือกว่าผู้อื่น ในเวทีระดับโลกทางด้านการเมือง หากสังเกตให้ดีพบว่า ผู้นำประเทศที่คิดตนเองเป็นประเทศที่เป็นมหาอำนาจหรือโดดเด่นกว่าใครในโลก มักจะผูกเนคไทสีแดงเข้มในการประชุมระดับโลก บางครั้งจะพบว่า ผู้นำแต่ละชาติผูกเนคไทสีแดงกันหลายท่าน เช่นการประชุมอาเซียนที่มีจีนและญี่ปุ่นเข้าร่วมด้วย ผู้นำจีนและญี่ปุ่นมักผูกเนคไทสีแดง ที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นประเทศมหาอำนาจที่มีอิทธิพลในอาเซียนนั่นเอง บางท่านจะผูกเนคไทสีแดงอ่อนหรือโทนสว่าง ก็มีความหมายว่า เป็นผู้ที่มีความคิดริเริ่ม จะเข้ากับฝ่ายใดก็ได้ หากเป็นโทนที่ออกเหมือนสีชมพูจะหมายถึง พร้อมที่จะประสานกับทุกฝ่ายหรือจะเข้ากับทั้งสองฝ่ายไม่ให้ฝ่ายหนึ่งฝ่ายไดได้เพียงฝ่ายเดียว
ที่มาของภาพ Obama, Hu to talk economy, North Korea, http://edition.cnn.com/2009/POLITICS/11/16/obama.china/index.html?_s
เนคไทสีม่วง (purple tie) หมายถึง ความจงรักภัคดี ความซื่อสัตย์และความมั่งคง ในการประชุมทางด้านเศรษฐกิจ เช่น การประชุมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economics Forum) ผู้นำของแต่ละประเทศที่เข้าร่วมประชุมมักจะผูกเนคไทสีม่วง เพื่อแสดงว่าให้เห็นว่า การมาประชุมนี้มาด้วยความจริงใจและพร้อมจะก้าวสู่ความมั่งคั่งไปพร้อมกัน โทนของสีม่วงบอกถึงระดับความจริงใจ สีเข้มหมายถึงความหนักแน่นและตัดสินใจในบางอย่างมาแล้วและจะไม่เปลี่ยนแปลง ส่วนสีอ่อนบอกถึงความพร้อมในการเจรจาและรับฟังในการตัดสินใจของที่ประชุม ส่วนสีที่โทนสว่างบอกเป็นนัยยะเป็นประเทศที่กำลังเฉิดฉายน่าลงทุนหรือเศรษฐกิจดี นอกจากนั้น เนคไทสีม่วงยังแสดงถึงความรู้สึกที่มั่นใจและเชื่อมั่นในตนเองมีแผงความลึกลับซับซ้อนไว้ของผู้นำด้วย
เนคไทสีดำ (black tie) หมายถึง ความเป็นทางการอย่างยิ่ง จนทำให้การสวมใส่เนทไทสีดำถูกมองว่าเป็นคนที่หยิ่งและไม่สนใจผู้อื่น ในระดับผู้นำหากเป็นการเจรจาเรื่องที่น่าวิตก เช่น ปัญหาข้อพิพาทดินแดนระหว่างประเทศ การสงคราม ผู้นำบางฝ่ายที่มีความแข็งกร้าวจะผูกเนคไทสีดำเข้ม และโดยมากจะต้องแต่งสูทดำด้วย เนคไทดำยังแสดงถึงความมีอาวุโส เด็ดขาด เป็นผู้รอบรู้และชอบความเป็นทางการ หากต้องการแสดงความเป็นทางการแต่ไม่อยากแสดงความหยิ่ง ผู้นำจะเลือกผูกไทสีน้ำตาลอ่อนหรือเทาและสวมสูทสีน้ำตาลหรือเทาแทน ทำให้ดูโมเดิลทันสมัย แสดงความเป็นผู้ดีมีรสนิยมและให้ความรู้สึกไม่กระด้างกระเดื่อง แต่ผู้นำอาเซียนจะใส่สีเทาหรือน้ำตาลไม่บ่อยนัก
เนคไทสีฟ้า (blue tie) หมายถึง ความเป็นกลาง ไม่สามารถที่จะคาดเดาได้ว่าผู้นำจะตัดสินใจ จะทำอะไร เพราะสีฟ้าเป็นสีของท้องทะเล ท้องฟ้าที่มีความกว้างใหญ่ มองไม่เห็นจุดสิ้นสุดได้ด้วยตาเปล่า หาไม่ทราบว่าในสถานการณ์ใดควรผูกเนคไทสีอะไร สีฟ้าหรือโทนสีฟ้า ไม่ว่าจะสีอ่อนหรือสีเข้มน่าจะเป็นตัวเลือกที่เป็นกลางที่สุดในเวทีอาเซียนและสากล แต่ไม่แนะนำให้ใส่สีฟ้าทุกงาน เพราะจะทำให้ถูกมองว่าไม่จริงใจ ไม่มีความเป็นตัวของตัวเอง และไม่มีอำนาจในบทบาทที่กำลังเป็นอยู่ ส่วนการไม่ผูกเนคไทในการประชุมระดับผู้นำนั้น แสดงว่าเป็นการพบปะหารือกันอย่างไรเป็นทางการ ซึ่งแสดงถึงความเป็นมิตรที่ใกล้ชิดกันมาก หรือแสดงถึงความเป็นพรรคพวกเดียวกัน เมื่อเข้าประชุมผู้นำก็ย่อมจะเข้าข้างกันเสมอ
นอกจากนี้ยังมี เนคไทสีเหลือง (yellow tie) และเนคไทสีเขียว (green tie) ก็สามารถใส่ได้เช่นกัน แต่มักจะไม่ค่อยเห็นมากนักในระดับผู้นำ สีเหลืองแสดงถึงความเป็นจริยธรรม ผูกยึดโยงไปทางศาสนา ส่วนสีเขียวแสดงถึงความโดดเดี่ยว
เมื่ออาเซียนรวมตัวกันขึ้น ความเป็นสากลที่ตามมาย่อมทำให้อาเซียนต้องเรียนรู้และให้เกียรติในสัญลักษณ์สากลของโลก สีเนคไทคงเป็นสิ่งหนึ่งที่บ่งบอกได้ถึงความรู้เรื่องความเป็นสากลในเวทีระดับโลกที่อาเซียนต้องการสื่อให้ทั่วโลกเห็น มีผู้กล่าวว่าอาเซียนต้องเป็น Be Local Go Global การที่จะเป็น Be Local นั่นอาจหมายถึง ถ้าภายในประเทศ เช่น การผูกเนคไทสีต่าง ๆ ในประเทศไทย ซึ่งมาความเชื่อโยงกับเรื่อง
ฉโหลกสี การเลือกใส่สีตามวันเกิดหรือตามฤกษ์ ซึ่งสามารถทำได้ตามความคิดความเชื่อของเราในระดับ Local แต่ในขณะเดียวกัน หากต้องทำหน้าที่นำหรือตัวแทนของประเทศหรือต้องการแสดงความเป็นสากล ผู้สวมใส่ต้องเลือกสิ่งที่เป็นสากล เพราะคนที่มองอยู่นั้น ไม่ใช้ในระดับ Local แต่คือ Global ที่จ้องมอง ASEAN ในความสาตาที่เป็นสากล สำหรับสูทและเสื้อเชิ้ตที่ใช้กับเนคไทที่ต่าง ๆ นั้น ควรเป็นสูทสีดำและเสื้อเชิ้ตสีขาวก็เพียงพอ
ณัฐพล จารัตน์
เรียบเรียง
อ้างอิงข้อมูล
BBC. What the colour of ties says about you. Retrieved from
[http://www.bbc.com/capital/story/20140827-the-psychology-of-tie-colours]
Jess Cartner-Morley. Purple tie – politicians of all stripes share sartorial middle ground.
Retrieved from [http://www.theguardian.com/politics/2012/oct/02/purple-tie-ed-
miliband-labour-speech]
Robert Roy Britt. Red vs. Blue: Why Necktie Colors Matter. Retrieved from
[http://www.livescience.com/3281-red-blue-necktie-colors-matter.html]
The Journal. Things got pretty awkward for Barack Obama and Vladimir Putin in China today.
Retrieved from [http://www.thejournal.ie/barack-obama-vladimi-putin-1775294-
Nov2014/]
